Aandacht voor passende zorg voor senioren

Deze week wordt de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in de Tweede Kamer besproken.

Seniorenbonden KBO-PCOB en ANBO hebben de handen ineen geslagen en samen een reactie naar de zorgwoordvoerders van de partijen gestuurd. De kern van de boodschap: zorg voor passende zorg voor senioren.

De coronacrisis heeft de afgelopen jaren een groot beroep gedaan op de zorg. En nog steeds dreigt de zorg voor coronapatiënten de uitgestelde behandelingen en de komende planbare zorg te verdringen. Er zijn capaciteitsproblemen in de ziekenhuizen en in de thuiszorg. Dit terwijl de vraag naar zorg en ondersteuning alleen maar toeneemt. We zien wachtlijsten ontstaan, maar ook een grotere druk op mantelzorgers. Er is nu een integraal beleid nodig waarin alle aspecten van goede zorg voor senioren samen komen.

Geen loketzorg

Ook al wordt de zorg in Nederland gelukkig nog steeds hoog gewaardeerd, het krijgen van de juiste zorg is wel heel complex geworden. Zodra mensen te maken krijgen met meerdere zorgverleners, verdwalen ze in de verschillende wetten, loketten en zorglagen. Het doolhof wordt niet overzichtelijker ondanks alle goede voornemens. We willen daarom pleiten om nog meer in te zetten op een domeinoverstijgende benadering van de senior die zorg of ondersteuning nodig heeft. Niet het systeem moet leidend zijn, maar de juiste ondersteuning die nodig is om als mens goed te kunnen blijven functioneren.

Langer Thuis: wat nu?

In de afgelopen periode is door het kabinet ingezet op het Pact Ouderenzorg. Met het tekort aan passende (geclusterde) woningen ligt er een drempel voor senioren om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Vooral als iemand te kampen krijgt met beperkingen door een ziekte als dementie. Er is onvoldoende ondersteuning beschikbaar in de vorm van passende dagbesteding, ondersteuning thuis en ook de casemanager dementie wordt maar beperkt aangeboden.

Er is een visie met bijpassende maatregelen nodig voor de korte termijn. Wat ons betreft kijken we naar regionale visies waarop meerjaren afspraken gebaseerd kunnen worden tussen de verschillende zorgaanbieders. Het doel is een goede zorgketen van eerstelijnszorg, zorg in de tweedelijns en ondersteuning als mensen weer terug gaan naar huis. Dat betekent afstemming in de keten van eerstelijns zorgaanbieders samen met ziekenhuizen en zorgorganisaties.

Verpleeghuizen

We krijgen signalen dat de verpleeghuizen kampen met een capaciteitsprobleem; de wachtlijsten lopen op. Dat maakt dat steeds meer mensen met zwaardere zorglast thuis zijn, met als gevolg veel druk op de eerstelijns en de mantelzorgers. Tegelijkertijd constateren we dat veel senioren het inschrijven voor een verpleeghuis uitstellen en langer dan nodig in het eigen huis blijven wonen, met onvoldoende hulp. Het verpleeghuis kampt helaas en ten onrechte met een slecht imago. Daarom pleiten KBO- PCOB en de ANBO voor:

• Een uitbreiding van eerstelijnsverblijf bedden in de wijk
• Meer tussenvormen tussen thuis en verpleeghuis Meer capaciteit in de verpleeghuizen
• Een reset van het imago van het verpleeghuis

Bron: KBOPCOB 211025

Resultaten onderzoek RIVM naar gedragsregels en welbevinden Covid-19

Tijdens de huidige meetronde (8-12 september) werd bekend dat een aantal maatregelen eind september zouden worden versoepeld, zoals het maximaal aantal bezoekers in de horeca en bij evenementen, de verplichte 1,5 meter en het thuiswerkadvies. Ondanks dat het pakket aan maatregelen daarmee steeds kleiner wordt, zien we dat deelnemers aan het vragenlijstonderzoek het moeilijker vinden om zich aan de maatregelen te houden, ook aan sociaal beperkende maatregelen die nog wel blijven gelden. Daarbij lijkt de vaccinatiegraad ook een relevante factor: een deel van de deelnemers geeft aan dat ze zich minder aan de maatregelen zijn gaan houden na vaccinatie. 

Minder draagvlak voor maatregelen en verdere afname in vertrouwen coronabeleid 

Na een tijdelijke toename in de ervaren dreiging voor het corona virus na de opleving begin van de zomer, zien we deze meetronde weer een daling. Dat gaat gepaard met een afname in draagvlak voor met name de sociaal beperkende maatregelen zoals het vermijden van drukte, 1,5 meter afstand houden, thuiswerken en het dragen van een mondkapje in het OV. Toen begin van de zomer de cijfers snel daalden, de vaccinatiegraad steeg en veel versoepelingen werden aangekondigd, nam het draagvlak voor maatregelen af en het vertrouwen in het beleid toe. We zien nu echter een afname in vertrouwen in het coronabeleid van de overheid (van 31% zes weken geleden naar 26% nu). Dat gaat gepaard met meer mensen die het beleid oneerlijk vinden en een forse toename in mensen die de maatregelen verwarrend vinden, ondanks dat er steeds minder maatregelen zijn.

Verdere daling in drukte mijden en afstand houden, welbevinden stabiel

Met de toename in sociale activiteiten, feestjes en het drukker worden van veel locaties, vinden deelnemers het moeilijker om 1,5 meter afstand te houden. Deelnemers geven dan ook aan in de week voor het onderzoek minder vaak drukte te hebben vermeden en in situaties met vrienden familie en collega’s minder vaak afstand te hebben gehouden. Hoewel na 25 september het dringend advies zal zijn 1,5 meter afstand te houden, zal dit niet meer nodig zijn op drukke plekken waar een coronatoegangsbewijs gebruikt zal worden, zoals in de horeca en bij culturele instellingen.  

Deze daling in naleving lijkt niet alleen gerelateerd aan een lager gevoel van dreiging en meer drukte; maar ook aan vaccinatie. Meer dan de helft van de gevaccineerde deelnemers geeft bijvoorbeeld aan na hun vaccinatie minder afstand te zijn gaan houden van vrienden, familie en collega’s. 

De toename in sociale activiteiten heeft ook een positieve keerzijde: Steeds minder deelnemers (vooral jongeren van 16-24 jaar) voelen zich eenzaam, en een kleiner deel van de deelnemers mist het om vrienden en familie in het echt te zien. Psychische gezondheid en mentaal welbevinden zijn stabiel ten opzichte van de vorige meetronde. 

Meer deelnemers doen een zelftest bij klachten, minder GGDtesten 

Sinds de invoering van de zelftesten in april 2021, is het gebruik fors toegenomen: van 8% in de voorgaande 6 weken (begin mei) naar 25% in de huidige meetronde. Zelftesten werden het meest gebruikt onder jongeren (16-24 jaar: 63%) en het minst door ouderen (70 jaar en ouder: 9%). Ondanks dat het dringende advies nog steeds luidt om bij klachten een GGD test te doen, gebruiken deelnemers bij klachten steeds vaker een zelftest (5% begin mei vs. 30% nu). Het aantal deelnemers die een GGD test doen bij klachten neemt juist af in deze periode, van 62% begin mei tot 35% nu. Daarnaast geeft bijna een derde van de deelnemers met klachten aan geen coronatest te hebben gedaan omdat ze al zijn gevaccineerd. Een vergelijkbaar beeld zien we bij kinderen, waar ook veel vaker een zelftest wordt gedaan bij klachten en minder vaak een GGD test.  

Beperkte naleving quarantaineplicht, testadvies na buitenlandreizen wordt deels nageleefd 

Ruim een kwart van de deelnemers was in de 6 weken voor het onderzoek in het buitenland geweest. Testen voor of na terugkomst uit het buitenland is belangrijk om de introductie van nieuwe virusvarianten uit andere landen te beperken. 53% van de reizigers zonder vaccinatie- of herstelbewijs liet zich testen vóór terugkomst uit een geel, oranje of rood gebied. Voor reizigers uit een zeer hoog risicogebied geldt een quarantaineplicht. Na terugkomst hield een derde van de 131 deelnemers die terugkwamen uit een zeer hoog risico gebied, zich aan de quarantaineplicht, 56% ontving geen bezoek. Een ruime kwart van alle reizigers hield zich aan het dringende advies om ná terugkomst in Nederland een GGD test of zelftest te doen.  

Dit en meer blijkt uit de vijftiende ronde van het vragenlijstonderzoek van de RIVM Corona Gedragsunit in samenwerking met GGD GHOR Nederland en de 25 GGD’en, uitgevoerd tussen 8 en 12 september 2021 onder 44.366 deelnemers. 

Sinds half maart 2020 gelden in ons land diverse gedragsregels die moeten helpen om het aantal ziektegevallen te beperken.

Bron: RIVM 210928

Vaccinatiegraad Heemskerk

 Hoe gaat het nu met vaccineren in Nederland? Alle Nederlanders van 12 jaar en ouder hebben de mogelijkheid gehad een afspraak te maken voor vaccinatie. Maar onder jongeren blijft de vaccinatiegraad achter, aldus het RIVM. Eerder hoopte Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) op een gemiddelde van 85 procent voor iedereen vanaf 18 jaar. Dat percentage is nu boven de 80. Wel is de vaccinatiebereidheid onder alle groepen nog altijd hoog, blijkt uit onderzoek van het RIVM. De overheidsinstantie hoopt dat mensen die nu terug zijn van vakantie, zich toch nog laten vaccineren.

Bron RIVM / NRC 211013

Het leek zo goed te gaan, maar Europa ziet de najaarsgolf al komen

Artsen en medisch personeel zijn hard aan het werk op een overvolle IC-afdeling van een noodhospitaal in Boekarest. Foto Octav Ganea/Inquam Photos via Reuters

Kan Europa zonder mondkapjes, de anderhalve meter afstand en het thuiswerken? In de loop van de zomer schafte het ene na het andere land ze af. Leve de vaccins, weg met de meest beperkende maatregelen. Maar de winter is nog niet begonnen en de twijfel slaat al toe.

Het optimisme was een maand geleden nog groot, toen Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, hoog opgaf over de hoge vaccinatiegraad in Europa. Na een begin met horten en stoten riep ze de vaccinatiecampagne uit tot een groot succes. Ruim 70 procent van alle volwassen Europeanen was ingeënt, sommige landen hadden de hoogste vaccinatiegraden ter wereld. „We zijn de enige regio ter wereld die dit heeft bereikt”, jubelde Von der Leyen.

Een maand later worstelen landen door heel Europa met een nieuwe besmettingsgolf. In Roemenië werden niet eerder zoveel coronadoden geregistreerd als afgelopen dagen, Letland kondigde afgelopen week een nieuwe lockdown aan, vliegtuigen uit het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Nederland worden geweerd door Marokko vanwege de coronasituatie.

Zware winter

De problemen van de landen lopen uiteen. In Roemenië is de vaccinatiegraad laag: ongeveer een derde van de volwassenen is gevaccineerd. Letland heeft een hogere vaccinatiegraad, zo’n 60 procent, maar met name onder de Russische minderheid in het land is de bereidheid tot vaccineren lager. In West-Europa behoort de vaccinatiegraad tot de hoogste in de wereld, maar er zijn vaak nog te veel onbeschermde mensen om de druk op de zorg beperkt te houden. De Britse premier Boris Johnson waarschuwde afgelopen week voor een „zware winter”. De Belgische minister Frank Vandenbroucke van Volksgezondheid riep op tv de bevolking op om zich „schrap te zetten” voor een nieuwe golf. In Duitsland waarschuwen artsen dat deze winter de IC’s in de problemen kunnen komen door een tekort aan zorgpersoneel.

Het zijn berichten die lijken te komen uit het najaar van 2020, toen er nog geen werkend vaccin was. Er is wel wat veranderd, met name in de landen met een hoge vaccinatiegraad: de sterfte is daar doorgaans nog hoog in vergelijking met de situatie van voor corona, maar onvergelijkbaar met eerdere golven. Ook rekent in die landen niemand op zoveel ziekenhuisopnames als in de vorige winter. De druk op de ziekenhuizen is desalniettemin hoog, door overwerkt personeel en uitgestelde operaties die moeten worden ingehaald. Er zijn bovendien veel minder maatregelen dan een jaar geleden, hoewel dat vaak gecombineerd wordt met een coronapas.Die herwonnen vrijheden worden lastiger dan vorig jaar weer ingeleverd; de lockdown in Letland, inclusief avondklok vanaf 20 uur, is een uitzondering. In Roemenië, waar het coronavirus dus nog niet eerder zo hard toesloeg als nu, wordt vanaf maandag een coronapas en mondkapjesplicht ingevoerd. Maar het sluiten van scholen of het invoeren van een avondklok, zoals vorige winter, is in Roemenië niet aan de orde.

Zeer scherpe stijging in België

In België zei minister Vandenbroucke dat hij in de komende weken „een zeer scherpe stijging” van besmettingen en ziekenhuisopnames verwacht – maar aanleiding om maatregelen te nemen is dat nog niet. Hij roept mensen op hun „verstand te gebruiken” en „waakzaam” te zijn, door bijvoorbeeld mondkapjes te dragen in openbare binnenruimtes. In Vlaanderen is de mondkapjesplicht afgeschaft, een verplichting komt er vooralsnog niet opnieuw. In Duitsland wil de minister van Gezondheid Jens Spahn de noodtoestand begin november beëindigen, wat het moeilijker maakt om nationale maatregelen te nemen. In het VK ligt een ‘plan B’ klaar waarin de mondkapjesplicht en het thuiswerkadvies opnieuw wordt ingevoerd. Dat plan ligt klaar voor als de gezondheidszorg in de problemen komt. Dokters waarschuwen dat dat in het VK nu al dreigt, maar volgens premier Johnson is er nog geen sprake van.

In Nederland werd er tot nu toe vooral over versoepelen gesproken. In een eerder gepresenteerd plan staat dat er ingegrepen wordt als het weekgemiddelde van het aantal ziekenhuisopnames boven de honderd per dag komt. Dan kan bijvoorbeeld de anderhalve meter weer worden ingevoerd. Het gemiddelde ligt op 75, maar stijgt de afgelopen dagen snel. Vrijdag werden voor het eerst sinds mei meer dan honderd personen opgenomen. Het kabinet neemt in de eerste week van november een besluit, maar als het aantal opnames te snel oploopt kan er eerder worden ingegrepen, stelt een woordvoerder.

Bron NRC 211022

IJsland stopt met Modernaprik wegens bijwerkingen

IJsland heeft besloten voorlopig niemand meer te prikken met het coronavaccin van Moderna, wegens bijwerkingen. Het land gaat met die stap verder dan andere Noord-Europese landen, die het middel tijdelijk afraden voor jongeren.

De IJslandse autoriteiten wijzen op het iets hogere risico op een ontsteking van de hartspier en het hartzakje bij Moderna. Daarnaast heeft het land voldoende andere vaccins op voorraad.

Ondertussen buigt de Europese medicijnwaakhond EMA zich over een Noorse studie naar de Moderna-bijwerkingen, waaruit naar voren kwam dat gevaccineerden in zeldzame gevallen te maken krijgen met een ontsteking van de hartspier en het hartzakje. Volgens de onderzoekers lopen mannen onder de 30 jaar een iets hoger risico dan anderen. Ontsteking van de hartspier (myocarditis) en het hartzakje (pericarditis) zijn al opgenomen in de bijsluiter van Moderna.

Volgens bijwerkingencentrum Lareb zijn er in Nederland tot dusver tien meldingen binnengekomen van de zeldzame bijwerking. Het ging daarbij om mensen in de leeftijd van 18 tot 30 jaar.

Bron: Parool 211008

Gevaar voor uitbraak: Biblebelt kleurt donkerder op coronakaart

De Biblebelt bewijst dat vaccineren helpt. En dat niet- vaccineren tot problemen leidt. ,,We zien al een aantal weken achtereen dat gemeenten op de Noord-Veluwe de toplijsten aanvoeren als het om besmettingscijfers gaat’’, zegt epidemioloog Caroline Timmerman van de GGD Noord- en Oost-Gelderland tegen De Stentor. Dit zijn in veel gevallen gemeenten waar delen van de bevolking sceptisch staan tegenover de prik. ,,Waar de vaccinatiegraad het laagst is, zien we meer besmettingen’’, bevestigt ze.

In Veluwse gemeenten als Elburg, Nunspeet, Putten en Ermelo liepen de coronacijfers op. Staphorst is sinds enkele dagen landelijk koploper coronabesmettingen. Hetzelfde beeld geven gemeenten als Neder-Betuwe, Veenendaal, Scherpenzeel en Woudenberg. Bij de GGD’s houden ze er rekening mee dat het virus blijft opleven in gebieden met een lagere vaccinatiegraad. Mogelijk leeft het virus daar ook op.

Bron(nen): Welingelichte Kringen / DeStentor 211007

‘Pfizer-vaccin na zes maanden nog 90 procent effectief tegen ziekenhuisopname’

Het Pfizer-vaccin is na zes maanden nog voor 90 procent effectief tegen een ziekenhuisopname. Dat geldt voor alle varianten van het virus, ook de Deltavariant. Dat schrijft The Guardian op basis van studies die in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet zijn gepubliceerd.

De kans op een coronabesmetting neemt na zes maanden wel flink toe. Twee maanden na twee prikken is het Pfizer-vaccin 88 procent effectief tegen besmetting. Na zes maanden is dat nog 47 procent. De onderzoekers benadrukken daarom het belang van boostershots om verdere verspreiding tegen te gaan.

Bron: NRC 211005